DİGİTAL DEMOKRASİ
AK Parti’den Şanlıurfa Büyükşehir Belediye Başkan Aday
Adayı olan Cüneyd Altıparmak, dijitalleşmenin getirdiği yeni dünya düzeninin
yönetim biçimlerine etkisini Star Gazetesi’nin Açık Görüş sayfalarına yazdı.
Hukukçu Altıparmak, “Yönetim tarzlarında vatandaşın fikrini
ilk elden gündeme alan yaklaşımlar, bir fırtına gibi geliyor. Artık
e-partilerin olacağını, e-belediyelerin ve hatta organlarının dijitalleşeceğini
görmek gerekiyor. e-Demokrasi ve sunduğu araçlar, seçilen ile seçen arasındaki
o imtiyazlı farklılığı kaldıracak” dedi.
DEMOKRASİ 4.0 GELİYOR
Altıparmak’ın görüşleri özetle şöyle: “Dünya değişiyor. Hem
de baş döndürücü bir hızla. Bu değişimin merkezinde internet var. İnternet
günlük hayatımızdaki birçok şeyi değiştirdi. Bu dönüşüm yönetime de etki ediyor
haliyle. Özellikle toplumun nabzını ve eğilimini ölçmenin kolaylaştığı bu
dönemde, vatandaşa hemen her konuda "oylama" suretiyle karar alma
süreçlerine katmak mümkün. Bu da ister istemez "temsili demokrasi"
meselesini yeniden düşünmeye sevk ediyor bizleri.”
SİHİRLİ KELİME: KATILIM
‘Katılım’ı dünyanın yeni ve önemli keşfi olarak niteleyen
Altıparmak, “Katılım, seçenle seçilen arasında işteş bir süreç vaat ediyor. İki
tarafa da birbirini dinleme ve önemseme zorunluluğu getiriyor. Katılım sadece
süreçlere katmak değil, karar alma görevini katılanların ortak aklına teslim
etmek... Katılım, istişare kültürümüzün modern hali biraz da. Seçim toplumun
tercihine; katılım ise toplumun aklına yaslanmak olduğu için bir fikir
alış-verişi zemini.”
E-DEMOKRASİ GELİYOR
“Seçmenin dörtte biri genç. Ve birçoğunun ülkeye dair
düşünceleri ve projeleri var. İnternet okur yazarlığı yüksek bu kitlenin
bilgiye ulaşma gibi bir sıkıntısı da yok. Bu dönüşümü okumak gerekiyor... Yani
sadece gençlere dönük projeleri "vergi muafiyeti"
"telefon-tablet hediyesi" bağlamında görmemek gerekiyor. Ak Parti
seçim beyannamesi, halk teşebbüsü kavramının yanında "e-demokrasi"
ifadesini de yerleştirmiş.”
“Bu temsili demokrasiden teknolojinin nimetlerini
kullanarak ayrılmak ve doğrudan demokrasiye geçiş olarak da anlaşılabilir. Zira
e-demokrasi, temsilci yani milletvekili, belediye meclis üyesi kullanmadan; her
vatandaşın yasa yapma veya belediye meclislerinin karar alma sürecine katkı
vermesi -hatta bu konuda doğrudan oy kullanarak- sunulan taslakları kabul
etmesi, değiştirmesi ve güncellemesi demek... Demokrasiye teknolojiye yaslanan
yeni kazanımlar elde edilmesi imkânı sağlayan bu sistem çok önemli.”
DOĞRUDAN DEMOKRASİYE DİJİTAL DÖNÜŞ
“Doğrudan demokrasiye dijital bir dönüş yaşayacağımız
kesin. Ve bunun yerel yönetimlerden doğduğunu da görmek durumundayız. Halk
teşebbüsü ve referandum gibi klasik yöntemlere ek araçlar gündeme gelecek...
Bunların kısmi de olsa uygulamalarını görüyoruz. En basitinden yapılan
anketlerin bu kadar artması, mahalle toplantıları ile kanaatlerin sorulması ve
nihayet katılımcı oluşumlar ile belediyelere destek verilmesi "el
yordamı" ile de olsa bir arayışın olduğunu gösteriyor. Şüphesiz sosyal
medyadaki ölçüler, ortaya atılan bir fikre yapılan yorumlar, eğilimi anlamak
için belediyelerin kurduğu siteler de güncel örnekler. Kamu hizmetlerinin
dijitalleştiği ve "e-Devlet" yapılanmasının getirdiği bu yeni
evrende, bu sistem içinde yeni araçlar üretmek mümkün.”
ÖRNEK: DECİDE MADRİD
“Aslında gerekli alt yapı hazır ülkemizde. Misal
"Belediye Meclisine Teklif Sun" butonu ile bir anda birçok fikrin
sisteme dahil olması mümkün. Yine Belediye Meclisinin bir alanı imara açma
teklifini belediyece e-devlet üzerinden yapılacak oylama sonucuna göre karara
bağlayacağını ilan etmesi... Bunun Belediye Kanunu'nda kısıtlı da olsa yeri
var, bu kapsam genişletilebilir. Bunun en iyi örneklerinden biri Decide Madrid
(https://decide.madrid.es/). Madrid Belediyesinin vatandaş katılım platformu.
Bu platformda önerilerde bulunabilir, vatandaşlarca sunulan fikirler hakkında
istişarelerde bulunup oy kullanabilir, katılımcı bütçeli projeler
önerebilirsiniz. Hatta sadece destekleyebilir veya oylayabilir, belediye
düzenlemeleri hakkında karar verebilmesi için katkı sunabilirsiniz. Bunları da
yapmayıp bir konuyu tartışmaya açmanız da mümkün. Bunun için siteye kaydolmanız
yeterli. Ardından fikrinizi ortaya atıyorsunuz. Bu bir süre portalda kalıyor,
diğer üyeler belirlenen sayıda bir destek sunarsa, bu teklinizin belediye
meclisine doğrudan görüşülmesi gerekiyor. Burada fikir sunarak değil de başka
fikirlere oy vererek de sürece katkı sunmak mümkün. Bir öneri Madrid'de ikamet
eden 16 yaşından büyük kişilerin desteğinin yüzde 1'ine ulaştığında veya
Belediye Meclisi belirlenen konuyu gündemleştirir. Bir başka örneğinde akıllı
şehirler fikrinin bir uzantısı olan "CityLab"lardır. Burada kent
meselelerinin verimli konuşulması ve uzmanlarının sürece dahil olması sağlanır.”