DOKSAY Projesi ile bölgedeki çay alanlarında yaşanan bozulmalar başta olmak üzere arazi yönetiminde karşılaşılan sorunlara düşük maliyetli, doğayla uyumlu çözümler üretilmesi hedefleniyor. Bu sayede hem arazi tahribatının önüne geçilmesi hem de iklim değişikliğine uyum ve biyolojik çeşitliliğin korunması amaçlanıyor.
''BİZ İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNDEN EN FAZLA ETKİLENEN ŞEHİRİZ''
Küresel Çevre Fonu (GEF) tarafından finanse edilen ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın koordinasyonuyla yürütülen ''DOKSAY Projesi'', UNDP ve Doğa Koruma Merkezi (DKM) iş birliğiyle uygulanmaya başlandı. Çalıştayın açılışında konuşan Vali Baydaş ''Biz, iklim değişikliğinden en fazla etkilenen ve gelecekte de en fazla etkilenecek şehirlerden biriyiz. Evet, Türkiye’de en fazla yağmur alan bölgeyiz; ancak bu yağış rejiminin değişmesi, tüm üretim yapımızı, hem tarımsal üretimi hem de toprak yapımızı altüst edip değiştirebilir” dedi.
''TİCARİ VARLIĞIMIZIN YÜZDE 90'NINI ÇAY OLUŞTURUYOR''
Çayın Rize için önemini vurgulayan Vali Baydaş ''Türkiye'deki toplam çay üretiminin yüzde 70’ini biz gerçekleştiriyoruz. Ekonomik büyüklüğümüzün, ticari varlığımızın yaklaşık yüzde 90’ını çay oluşturuyor. Dolayısıyla iklim değişikliğinin çay üretimi üzerinde yaratacağı herhangi bir olumsuz etki, şehrimizin ekonomisinin yüzde 90’ını etkileyecek. Aynı zamanda Türkiye genelindeki çay üretimi ve dolayısıyla tüketiminin de yüzde 70’i zarar görecek. Bu durum ilk bakışta sadece bir ürünle ilgiliymiş gibi görünebilir; ancak etkileri çok daha derindir” ifadelerini kullandı.
''BİZİM İÇİN HAYATİ ÖNEM TAŞIYOR''
Vali Baydaş, çayın yalnızca bir tarımsal ürün olmadığını , sosyolojik etkilerinin de olacağını vurgularak, “Düşünün; sabah kahvaltısında çay içtik, öğlene kadar çay içmeye devam ettik, akşam da yine çay içeceğiz. Bu, sadece bir tarımsal ürün değil, sosyolojimizi ve kültürümüzü şekillendiren bir öğedir. Dolayısıyla toprağın yapısındaki bir değişim, çayın kök sistemi gibi konular bizim için hayati önem taşıyor. Çay bitkisi, kazık köklü bir bitkidir; bu da erozyona ve heyelana karşı daha hassas olmasına yol açabiliyor. Bu nedenle bu projeyi çok kıymetli buluyorum'' diye konuştu.
''EN ÖZEL COĞRAFYANIN RİZE OLDUĞUNU DÜŞÜNÜYORUM''
İklimsel değişikliklere dikkat çekerek son günlerde yaşanan kar yağışlarının tarım ürünlerine zarar verdiğini belirten Vali Baydaş,''Bir başka önemli konu da bugün yaşadığımız hava koşulları. Bugün 15 Nisan. Bu hafta içerisinde Türkiye’nin birçok şehrinde kar yağışı yaşandı, okullar tatil edildi. Ancak daha da önemlisi, bu kar yağışlarının meyve üretimine, çiçekli bitkiler başta olmak üzere birçok tarım ürününe ciddi zararlar verdiğine şahit olduk. Bu tür hava olaylarını sadece geçici bir değişim olarak değil; tarımsal hayata, ekonomik hayata, kültürel ve sosyolojik yaşama doğrudan etkileri olan gelişmeler olarak görmeliyiz. İşte bu açıdan, Türkiye’de iklim değişikliğinin etkileri üzerine çalışılabilecek en güzel, en özel coğrafyanın Rize olduğunu düşünüyorum'' diye konuştu.
''BÜYÜKANNELERİMİZİN ANNELERİMİZİN EMEĞİ VAR''
Geçmişten bugüne kadınların tarımsal üretimde ki emeğine dikkat çeken Vali Baydaş, ''Çayın bizim için önemini bir kez daha vurgulamak istiyorum. Bugün Rize’de çay yetiştirilebiliyorsa, bunda vatandaşlarımızın, büyükannelerimizin, annelerimizin büyük emeği vardır. Bu topraklarda tarım yapılabiliyorsa, geçmişte kadınların gösterdiği gayret ve emek sayesinde olmuştur. Bugün de çay toplayan hemşehrilerimizin, annelerimizin, ablalarımızın, kardeşlerimizin bu üretime ciddi katkısı bulunmaktadır. Bu vesileyle hem kadın emeğine, hem de Rize’nin tarımsal potansiyeline dikkat çeken bu projeye emek veren herkese teşekkür ediyor, Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğümüzün de Rize’ye verdiği özel önemi takdirle karşıladığımızı belirtmek istiyorum'' dedi.
430 HEKTARLIK MİKRO HAVZADA YÜRÜTÜLECEK
2027 sonunda tamamlanması planlanan DOKSAY Projesi’nin pilot uygulamaları, Rize’nin Salarha Beldesi’ne bağlı Kireçhane Mahallesi’nde, 430 hektarlık mikro havzada yürütülecek. Elde edilecek veriler, bölgedeki tarım, ormancılık ve arazi yönetimi politikalarına rehberlik edecek.