Türkiye’nin
tek taş kömürü havzasına sahip olan Zonguldak, jeolojik olarak birçok önemli
oluşuma ve değere sahip. Zonguldak’ta jeolojik, doğal, kültürel ve endüstriyel
miras değerlerinin korunarak geliştirilmesi ve uluslararası tescille
tanınırlığının artırılması için Zonguldak Kömür Jeoparkı projesi oluşturuldu.
2018
yılında başlatılan jeopark çalışmaları 2021 yılında Valilik koordinasyonunda
Zonguldak Turizm Altyapı Hizmet Birliği bünyesinde kurulan jeopark müdürlüğü,
yönetimi, organizasyon yapısı ve sekretaryasıyla kurumsallaştırıldı. Zonguldak
Kömür Jeoparkı Müdürlüğü’nün kurulmasıyla ofis çalışmaları, yönetim kurulu
toplantıları, paydaş bilgilendirmeleri, çalışma grupları ve danışma
kurullarının koordinasyonu gibi örgütsel faaliyetler yürütüldü. Bir yandan
etkinlik, eğitim, atölye ve farkındalık geliştirme çalışmaları yürütülürken
beraberinde UNESCO Küresel Jeoparkı olma kriterleri doğrultusunda saha
çalışmaları yürütüldü.
Jeoloji,
doğa, kültür ve endüstri mirası odağında jeositler belirlendi. Ardından yoğun
bir çalışma ile küresel jeopark olma yolunda başvuru dosyası hazırlıkları
tamamlandı. Dosya öncelikle UNESCO Türkiye Milli Komisyonu’na gönderildi;
burada yapılan ön inceleme ile belirtilen takvim içerisinde UNESCO Genel
Sekreterliği’ne iletildi.
Jeolojik ve doğal miras açısından çok önemli zenginliklere sahip olan, bilimsel camianın da bu yönüyle yıllardır dikkatini çeken Zonguldak, jeopark projesiyle bu değerleri hayatın içerisine kattığında sürdürülebilir kalkınma hareketini yakalayabilecek önemli bir potansiyele sahip. İlin sahip olduğu değerlerin ulusal ve uluslararası bir marka değeri taşıdığının diploması niteliğindeki UNESCO üyeliği, Zonguldak iline ayrıca ekonomik, sosyal ve kültürel olarak da çok önemli kazanımlar sunacak.
Bu
tescil; Zonguldak’ta turizmin gelişmesine, ilin önemli bir jeoturizm
destinasyonu olmasına; özellikle taş kömürünün bir maden olmasının yanında
turistik bir deneyime ve sürdürülebilir kalkınma hareketine dönüşmesine de
imkân sağlayacak. İlklerin kenti olarak anılan Zonguldak’ın yeni bir ilk
kazanmasına katkı sağlamak üzere yereldeki tüm paydaşların işbirliğiyle ortaya
koyulan bu çaba tüm Zonguldak sevenleri memnun etti.
“Zonguldak
Kömür Jeoparkı, UNESCO Küresel Jeoparkı olarak tescil edilmesi durumunda 46 ülkeden
177 jeoparkın bulunduğu ağa katılarak Karadeniz kıyısındaki ilk ve tek,
Türkiye’nin UNESCO’ya üye ikinci jeoparkı olacak. Böyle bir tescil ülkemizin
tanıtımına da çok önemli bir katkı sunacak.