20 Temmuz 1973 tarihinde İzmit’te doğdu. Orta öğretimini Sivas Selçuk Anadolu Lisesinde, lisans eğitimini ise İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesinde tamamladı. İçişleri Bakanlığının açtığı kaymakamlık sınavını kazanarak Erzincan Kaymakam Adayı olarak göreve başladı.

        Sırasıyla Afyon-Sincanlı, Karabük-Yenice ve Mardin-Savur ilçelerinde Kaymakam Vekilliği görevinde bulundu. Dokuz ay süreli mesleki ve lisans eğitimini İngiltere’nin Nottingham şehrinde, Nottingham Üniversitesinde tamamladı. 86. Dönem Kaymakamlık Kursunu başarı ile bitirerek Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesinde Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Anabilim Dalında ‘Belediye Hizmetlerinin Özelleştirilmesi’ konulu Yüksek Lisans yaptı.

        Sivas-Akıncılar, Elazığ-Arıcak, Erzurum-İspir, Aydın-Karacasu, Kayseri-Yahyalı, Bursa Kestel ve Ankara Mamak ilçelerinde Kaymakamlık görevlerinde bulundu.

        Vali Ziya Polat, 10 Haziran 2020 tarihli Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Yozgat Valisi, 10 Ağustos 2023 tarihli kararname ile Kars Valisi olarak atandı.

        Vali Polat evli ve 4 çocuk babasıdır.