Küresel iklim değişimi ile birlikte, yağış şekilleri, şiddetleri ve zamanları neredeyse altüst oldu. Özellikle yağan yağmurların, toprağı canlı tutma özelliği gitmiş, tam tersine onu aşındıran ve azaltan bir hale dönüşmüş duruda. Bu durum, bizi yeni ve akılcı tedbirler düşünmeye ve almaya zorluyor.

Hâlihazırda, geleneksel sistemde, yağmur suları hızlı bir şekilde ayrık veya birleşik kanalizasyon sistemi ile ortamdan uzaklaştırılıyor. Böyle olunca, yağmur suyu toprağa sızmadan, içinde yabancı birçok madde ile denizlere taşınıyor. Hatta sel ve taşkınlarla birlikte, çevre ve insan sağlığını tehdit ediyor. Doğada su döngüsü, yağış, buharlaşma, terleme, süzülme ve yüzey akışı şeklindedir.

Okyanuslardaki sular önce buharlaşır. Bulutlara yükselir. Burada soğuk hava ile karşılaşır. Yoğunlaşır. Yağmur veya kar olarak yeryüzüne iner. Bu yağışın bir bölümü, toprak ve bitki örtüsü üzerinden buharlaşarak tekrar atmosfere döner. Yağışların önemli kısmı, akarsulara karışıp tekrar okyanuslara dökülür. Bir kısmı da göller, bataklıklar ve buzullarda depolanır veya yer altına sızar. 2050 yılında ülkemiz nüfusunun % 95’inin kentlerde yaşayacağı öngörülüyor. Kentleşmenin neden olduğu fosil yakıt kullanımı, ekosistemin bozulması ve ormansızlaşma bu su döngüsünü bozuyor.

Yeraltı su kaynakları yeteri kadar beslenememekte, buharlaşma oranı azalmakta, suyun doğal çizgisi bozulmakta. Tatlı suyun yağmur suyu formatında yakalanması, tekrar kullanılması, ekosisteme kazandırılması hayati önem taşıyor. Her yağış sonrası, sokak ve caddelerimizde taşkın gibi akan ve kanalizasyona karışıp heba olan sular geri kazanılabilir ve büyük bir maliyeti de yoktur.

İşte size akılcı ve güzel bir çözüm: YAĞMUR BAHÇELERİ

Yağmur bahçeleri, yağmur sularının herhangi bir işleme tabi tutulmadan doğrudan yönlendirildiği ve üzerinde bitkilerin yetiştiği çok derin olmayan çukur alanlarda esisat alanlarına, oluşturulan bahçeler olarak biliniyor. Yeryüzündeki suyun sadece % 3’ünün tatlı su olduğu dikkate alınırsa, bu sistem harika bir çözüm olarak duruyor. Newyork’da 12 binin üzerinde bu sistem kurulmuş. Kanada, İngiltere, Yeni Zelenda, Güney Afrika, İsrail, Hindistan ve Çin de yağmur suyu hasadı denilen, yağmur sularını uygun şekilde biriktirip kullanım işlerini çeşitli yöntemlerle yapıyorlar.

Şunu hemen ifade edeyim, yağmur bahçeleri sağlıklı toprak içeren, ağaç ve diğer bitki örtüsünün yoğun olduğu yerlere yapılmaz, çünkü buna gerek kalmıyor. Altyapı tesisat alanlarına, fosseptik çukurlarının yanına, içme suyu kanalları ve depoların yakınlarına yağmur bahçesi konsepti yapılmıyor. Bu sistem nasıl işliyor? Çok basit.

Yağmur suları, beton, mermer ve asfalt yüzeylerden akarken, bu bahçelere yönlendiriliyor. Yine çatılardan suyun tahliyesini sağlayan yağmur iniş borularının rögar bağlantısı kesilerek, yağmur bahçesine gönderiliyor. Yağmur bahçeleri doğru bitkilerle ve toprakla (suyu içinde tutmayan kil oranı düşük toprak) kurulduktan sonra, düşük bakım gerektiriyor. Kurulum maliyeti de son derece düşük.

Peyzaj açısından yağmur bahçeleri, parseller içinde veya yol kenarlarında, refüjlerde düzenleme çerçevesinde gayet estetik şekilde inşa edilebiliyor. Yer seçimi, toprak ve bitki seçimi, su taşıyan yüzeylerin belirlenmesi önemli. Hazırlık, yapım, dikim ve bakım olarak 4 kolay adımlık bir iş bu. Bu yöntemin mantığı, yağmur suyunu yavaşlat, yay ve emdir şeklinde işliyor. Yağmur bahçelerinin altında yapılan doğal filtreleme ile su depolanıp, tekrar kullanım suyu olarak değerlendirilebiliyor. Filtrenin altına geçen ve yeraltına kontrollü şekilde yayılan su, toprağın çoraklaşmasını önlediği gibi bitki örtüsünü de zenginleştiriyor.

İşin teknik detay ve resimleri ile sizi meşgul etmeyeceğim. Son derece etkin ve kolay olan bu sistemi, ülkemizde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığımız model uygulamalar şeklinde, teorik ve pratik olarak yapmış durumda.2018 yılında bu işin rehberini ve yönetmeliğini bile çıkarmış vaziyette. Model alıp uygulamak yeterli.

Önümüzdeki süreçte, yerel yönetimlerce de gayet güzel örnekleri uygulanan bu yöntemin yaygınlaşacağına inanıyorum. Her şey insan için, her şey ülkemiz için.

Sağlık ve afiyet diliyorum.