Engellilerimiz toplumun sosyal hayata katılma ve hizmetlere ulaşma noktasında dezavantaj yaşayan önemli bir grup. Hayatı onlar için daha yaşanılır kılmak, önlerine çıkan engellileri kaldırmak hem bireysel hem toplumsal görevimiz. Engelliler ile ilgili yapılan çalışmalar, ülkelerin kalkınma planları ile doğru orantılı olarak ilerliyor.

“Sürdürülebilir Kalkınma.” Bu ismi eminim son yıllar içinde duymayanımız kalmamıştır. Çevreye, ekolojik dengeye zarar vermeden, gelecek nesillerin dünyadaki haklarını zedelemeden, kaynakları verimli kullanarak ilerlemenin adıdır “Sürdürülebilir Kalkınma”. Aslında bu bakış açısı dünyada da çok yeni.

1987 yılında BM tarafından Ortak Geleceğimiz Vizyonu ile Norveç eski Başbakanı  Brutland’ on adı ile bir rapor yayınlandı. O raporda ilk kez Sürdürülebilir Kalkınmadan bahsedildi. Sürdürülebilir Kalkınma modelinin tam orta noktasında insan ve mutluluğu vardır. Bundan dolayı bu modele “İnsani Kalkınma” da diyebiliriz. BM 2000 yılında gelişmekte olan ülkelere yönelik Binyıl Kalkınma Hedefleri koydu. 2015 yılında bu hedeflere varmak için ev ödevleri belirledi. 2030 yılına kadar bunlara erişilmesi hedefleniyor. Dünya’da engellilikle ilgili bazı çarpıcı tespitler de yapılmış bu hedeflerde.

Yoksulluk sınırının altında yaşayan engelli sayısı, engelli olmayanlara göre 2 kat fazlaymış. İçinde engellilerin de olduğu, yoksulluk veya açlık sınırı altında yaşayan aileler dünyada % 36 imiş. Engellilik yardımı 2014 yılında 155 ülkede sunuluyorken 2021 yılında 175 ülkeye çıkmış. BM’ in 2019 verilerine göre dünyada 1 milyardan fazla kişi engelli. Yani her 7-8 insandan 1’ i engelli konumunda. Engelli nüfusun %80’ i az gelişmiş veya gelişmekte olan ülkelerde yaşıyor. Türkiye’ye gelince, ülkemizde kalkınma planları ilk kez 1963 yılında Devlet Planlama Teşkilatı eliyle yapıldı. Son olarak 2019-2023 11.Kalkınma Planı yayınlandı. Kalkınma planları artık Cumhurbaşkanlığı Strateji Başkanlığınca yayınlanıyor. 6.Kalkınma Planında ( 1990-1994 ) ilk kez engelliler bakımından fırsat eşitliği kavramından söz edildi. Sürdürülebilir ilerleme hedefi kondu. 7.Kalkınma Planında ( 1996- 2000 ) Belediyelerin engellilere yönelik sosyal hizmet vermeleri için teşkilatlanması öngörüldü.

 8. Kalkınma Planında ( 2001-2005 ) engellilerin bakımı konusunda, yerel yönetimlerin tüm hizmetleri planlarken engellilerin de dikkate alınarak planlanması istendi. Engellilerin aile bireylerine onların bakımı konusunda eğitim verilmesi konusu da bu belgede yer aldı. 9.Kalkınma Planında ( 2007 – 2013 ) ilk kez çevrenin korunmasına vurgu yapıldı, Sürdürülebilir Kalkınma kavramından bahsedildi.  Dünya’da 1987 yılında gündeme alınan bu husus, ülkemizde 2007’ den sonra resmi olarak ifade edildi. Tam 20 yıl sonra. 11.Kalkınma Planı ( 2019 – 2023 ) Türkiye için engelli alanında dünya ortalamasını geçtiği bir zaman dilimidir. 

Engelli bireylerin istihdamı, erişilebilirlik durumları, bakım hizmetleri dünyayı da aşan bir şekilde vücut buldu. BM’ in Türkiye’de Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri doğrultusunda 2019 yılında yayınlanan Türkiye’nin mevcut durum analizi raporunda engellilere yönelik eğitim, sosyal harcama, istihdam, erişilebilirlikle ilgili ciddi ilerlemelerin olduğu vurgulanıyor.

Bizden gelecek nesillere kalacak olan en büyük hazine, hayatı önüne engel çıkarılmadan  yaşayabilen, herşeyin onlara göre yeniden düzenlendiği ve kalıcı olduğu, çevreyle barışık  engelli hizmetleridir. Dünyanın yeni yeni geldiği bu aşama, bizim inanç ve kültür kodlarımızda zaten bulunuyor.

Kendimize ve geçmişimize yakışanı yapalım yeterli.

Sağlık ve afiyet diliyorum.